علی اکبر عزیزی زهان؛ عبدالمجید لیاقت؛ مهدی شهابی‌فر
چکیده
به منظور تکمیل و تفکیک شاخصهای بهرهوری آب متناسب با شرایط واقعی، ارائه یک سنجه برای ارزیابی مطلوبیت شاخص بهرهوری و ایجاد امکان تعمیمپذیری نتایج ضروری است. لذا در این پژوهش با نگاه فرآیندی به نظام تولید محصولات کشاورزی و با لحاظ قابلیتها و محدودیتهای اقلیم، اراضی و گیاه در چرخه پیچیده آب- خاک- گیاه- اتمسفر و انسان، پژوهشهای ...
بیشتر
به منظور تکمیل و تفکیک شاخصهای بهرهوری آب متناسب با شرایط واقعی، ارائه یک سنجه برای ارزیابی مطلوبیت شاخص بهرهوری و ایجاد امکان تعمیمپذیری نتایج ضروری است. لذا در این پژوهش با نگاه فرآیندی به نظام تولید محصولات کشاورزی و با لحاظ قابلیتها و محدودیتهای اقلیم، اراضی و گیاه در چرخه پیچیده آب- خاک- گیاه- اتمسفر و انسان، پژوهشهای مختلف بهرهوری آب (Wp ) گروهبندی و تحلیل شد. شاخصهای پتانسیل بهرهوری آب اقلیمی (PCWp )، پتانسیل بهرهوری آب اراضی (PLWp )، بهرهوری آب واقعی (AWp )، شکاف بهرهوری آب (WPG)،شاخص مدیریت بهرهوری آب (WPMI) و سطح مدیریت بهرهوری آب (WPML) تعریف شد و روش تعیین آنها ارائه گردید. شاخصها برای سه مزرعه ذرت علوفهای در دشت مغان تعیین و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که تغییر در تقویم زراعی و شرایط خاک مزرعه، شاخصهای PCWp و PLWp را متاثر میسازد، بهطوریکه PCWp از 31 تا 46 در مزارع شماره 1 و 3 و PLWp از 26 تا 42 کیلوگرم بر متر مکعب در مزارع 2 و3 متغیر بود. AWp همواره کمتر از PLWp و متاثر از مدیریت مزرعه بر مقدار عملکرد و متناسب بودن تخصیص و مصرف آب با عملکرد واقعی بود و در بهترین شرایط برابر 27، 24 و 39 کیلوگرم بر متر مکعب برای مزارع 1، 2 و 3 بود. در شرایط تخصیص آب متناسب با تقویم زراعی و تولید واقعی و بهصورت ویژه مکان، WPGبه شدت کاهش یافت و برابر 2/0، 2/2 و 5/3 کیلوگرم بر متر مکعب برای مزارع 1، 2 و 3 بود. در عمل صرفا با شاخص AWp نمیتوان قضاوت، تحلیل و مقایسه درستی از وضعیت مدیریت بهرهوری آب در شرایط مختلف اراضی به دست آورد. شاخصهای بی بعد WPMIو WPMLکه در این مقاله معرفی شده برای این منظور مناسب است. [1] [1]- بخشی از اعتبارات این پژوهش از محل پروژه شماره 961738-096-10-10-2 موسسه تحقیقات خاک و آب تامین شده است.
داود اکبری نودهی؛ علی اکبر عزیزی زهان؛ رضا رضایی سوخت آبندانی
چکیده
به منظور بررسی تاثیر کم آبیاری بر عملکرد گوجه فرنگی، تعیین تابع تولید و بازده مصرف آب، آزمایشی بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی، در سه تکرار و به مدت دو سال بر روی گوجه فرنگی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بایعکلاء (نکاء) اجرا شد. تیمارهای آبیاری پس از انتقال نشاء گوجه فرنگی بر اساس 1I، 2I، 3I، 4I، 5I و 4 I(به ترتیب 0 (بدون آبیاری) ، 20، 40، 60، ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر کم آبیاری بر عملکرد گوجه فرنگی، تعیین تابع تولید و بازده مصرف آب، آزمایشی بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی، در سه تکرار و به مدت دو سال بر روی گوجه فرنگی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بایعکلاء (نکاء) اجرا شد. تیمارهای آبیاری پس از انتقال نشاء گوجه فرنگی بر اساس 1I، 2I، 3I، 4I، 5I و 4 I(به ترتیب 0 (بدون آبیاری) ، 20، 40، 60، 80 و 100 درصد نیاز آبی) اجرا گردید. نتایج نشان داد که تیمار I1 (بدون آبیاری) و I6 (100 درصد نیاز آبی) به ترتیب دارای کمترین و بیشترین عملکرد در هکتار میباشند. بازدهی مصرف آب در تیمار 100 درصد نیاز آبی از دیگر تیمارهای آبیاری بیشتر از بود. و همچنین حداکثر محصول گوجه فرنگی با تأمین کامل نیاز آبی گیاه اتفاق میافتد. لذا، تیمار 100 درصد نیاز آبی با مقدار 5635 مترمکعب آب در هکتار و تولید 45020 کیلوگرم گوجه فرنگی در هکتار از سایر تیمارها برتری داشته که برای مناطقی که محدودیت منابع آبی وجود نداشته باشد، برای حصول حداکثر عملکرد قابل توصیه به کشاورزان میباشد. مقدار بازده مصرف آب (WUE) و بازده مصرف آب آبیاری (IWUE) به ترتیب بین 9/2-5 و 14/6-9/2 کیلوگرم بر مترمکعب بدست آمد. متوسط دو ساله فاکتور عکس العمل محصول (Ky) برای گوجه فرنگی در منطقه مورد نظر 1/18 تعیین شد.